Volgens het kerkelijk recht bepaalt de bisschop de indeling van het bisdom. Dit is zo omdat niet de parochie maar het bisdom de plaatselijke kerk is. Het betekent dat de bisschop parochies kan veranderen, opheffen en oprichten. Alvorens de bisschop het besluit hiertoe neemt, dient hij de priesterraad te horen. Een verzoek van de parochies tot samenvoeging of fusie hoeft hij niet af te wachten. In de meeste bisdommen bestaat inmiddels beleid dat is gericht op samenvoeging van parochies.
De parochie is de kleinste entiteit in de RK Kerk. Gemeten naar de huidige maatstaven is de traditionele parochie inmiddels te klein om zelfstandig voort te bestaan. Niet alleen omdat er te weinig priesters zijn, ook omdat kerkelijke betrokkenheid in de afgelopen decennia sterk is afgenomen en er te weinig financiële middelen zijn om parochies ongewijzigd voort te laten bestaan. Daarnaast zijn er teveel (kerk)gebouwen en te weinig deskundige bestuurders. Er is dan ook behoefte aan de implementatie van nieuw beleid, waarbij nieuwe initiatieve worden ontwikkeld om de boodschap van de RK Kerk eigentijds uit te dragen. Daartoe moet niet de boodschap maar de wijze waarop zij wordt verkondigd onder de loep genomen worden. Dit vergt niet alleen pastoraal en bestuurlijk om grote inspanningen, er is ook een bepaalde schaalgrootte nodig. Zo is gebouwenbeleid helemaal niet mogelijk als men maar één gebouw beheert, en zijn allerlei activiteiten voor doelgroepen (jongeren, ouderen, eenzamen, rouwenden etc.) niet te organiseren tenzij er een zekere omvang in aantallen kan worden bereikt.
Voor veel parochiebestuurders is dan ook een actuele de vraag: blijven we zelfstandig of niet? Het gesprek hierover is voor parochies vaak een moeizame en emotionele aangelegenheid. De formele realiteit en de werkelijkheid liggen soms ver uit elkaar, hetgeen voor bestuurders complex is. Zo betekenen de termen 'federatie', 'parochieverband', 'cluster' of 'regio' meestal dat parochies feitelijk en juridisch onzelfstandig zijn geworden door het sluiten van overeenkomsten waarbij men zich langdurig bindt. De betrokken parochies bestaan dan alleen nog op papier. Het is daarom beter om de moed te vatten en een nieuwe parochie op te richten, die langs bestuurlijk heldere lijnen leiding kan geven aan het beleid op pastoraal gebied onder leiding van pastoor en pastoraal team en op voorwaardenscheppend gebied onder leiding van het parochiebestuur.
